Akademia Rozwoju Noesis » Etapy rozwoju duszy ludzkiej

Etapy rozwoju duszy ludzkiej

Dusza ludzka podlega rozwojowi podobnie jak ciało. Każdy etap rozwoju ciała powinien mieć swój odpowiednik we właściwym etapie rozwoju duszy. Tak jednak na ogół nie jest. Człowiek nie rozwija się harmonijnie. Na przeszkodzie stają tu różne sytuacje, które powodują pewien, aspektowy niedorozwój duszy. Niemal każdy z nas posiada takie „miejsca” w swojej duszy, gdzie nastąpiło zastygnięcie na poziomie potrzeb dziecka, albo nawet niemowlęcia. Te właśnie „miejsca” są prawdziwymi zranieniami, z którymi nie radzimy się w dorosłym życiu.

Okres niemowlęcy w życiu człowieka to okres bierności i zależności (do około 6 miesięcy życia). Niemowlę jest w wyraźny sposób związane z matką i dopiero poprzez swoje podstawowe funkcje życiowe stara się wieźć życie niezależne. Uczy się samodzielnie odżywiać (choć nie jest w stanie zdobywać sobie pożywienia), samodzielnie oddycha i rośnie. Można powiedzieć, że niemowlę uczy się samodzielnie sprawować funkcje wegetatywne. Inne funkcje są jakby w stanie uśpienia.

Po okresie bierności i zależności od matki następuje okres dziecięcy. Dziecko na trwale osadza się w warstwie wegetatywnej, stara się teraz wejść w kontakt z otoczeniem. Uruchamiają się więc jego władze zmysłowe, wzrok, słuch, smak itd. Dziecko uczy się różnych zachowań, a dzięki temu jest w stanie dopasować się do wymogów otoczenia. Jest to też czas budzenia się w dziecku całej gamy uczuć, z których najważniejsze jest uczucie przyjemności, bo właśnie ono stanowi jakby spełnieniem zmysłowych władz pożądawczych.

Kolejnym okresem rozwoju jest okres młodzieńczy. Dziecko nabrało już wprawy w posługiwaniu się zmysłowymi władzami, a więc można powiedzieć, że trwale osadziło się na warstwie zmysłowej. Teraz rozwija głównie funkcje umysłowe. Jest to czas podporządkowania uczuć ludzkiej woli i rozumowi, czas kształtowania się różnego rodzaju cnót. Młody człowiek uczy się korzystać z wolności i kształtować swoje życie według własnego zamysłu.

Okres młodzieńczy prowadzi do okresu dorosłości. Człowiek w tym czasie powinien być trwale osadzony w warstwie rozumowej, powinien posiadać całą gamę ludzkich cnót na czele z cnotą roztropności, która uzdalnia go do odpowiedzialnego życia, do zrodzenia potomstwa i kierowania życiem innych ludzi (np. swoich dzieci). To, co rozwija człowieka w tym czasie, to poszukiwanie mądrości większej niż ludzki zdrowy rozsądek i rozum. Jest to czas, w którym powinno nastąpić otwarcie na wyższy porządek. Otwarcie takie najczęściej wyraża się poprzez doświadczenie religijne, dzięki któremu człowiek mógłby przejść cos w rodzaju stopniowego oczyszczenia z tego, co doczesne. W okresie dorosłości ciało ludzkie dochodzi do swego optimum i zaczyna się starzeć (obumierać). Proces ten wskazuje na to, że człowiek powinien szukać szansy na zachowanie i utrwalenie swego życia w innej rzeczywistości niż rzeczywistość cielesna.

Kolejnym okresem jest okres dojrzałości. W tym czasie człowiek powinien wchodzić w głąb doświadczenia duchowego, które zostało zapoczątkowane w poprzednim okresie. Powinien poszukiwać duchowego światła i kierować się tym światłem w życiu. Powinien też mieć stały, utrwalony dystans wobec doczesnej rzeczywistości. Powinien być świadomy istnienia tego, co się nie śniło filozofom. Mówiąc inaczej, człowiek w tym okresie powinien dać się wprowadzić w doświadczenie oświecenia duchowego, a mieć utrwalone to, co w języku religijnym najczęściej nazywa się nawróceniem.

Ostatni okres życia ludzkiego to okres starości. Jest to czas, w którym człowiek powinien cechować się mądrością, i to nie mądrością tego świata (roztropność), ale pewnym duchowym światłem, z którym powinien mieć stały, żywy kontakt. Ten rodzaj doświadczenia nadaje starym ludziom niezwykły powab i sprawia, ze mimo swych cielesnych niedomagań są bardzo potrzebni, czy wręcz niezbędni. Stary człowiek winien być wychylony w stronę śmierci, jako swoistego przejścia do długo i tęsknie oczekiwanej rzeczywistości. Stary człowiek powinien oczekiwać zjednoczenia z Bogiem jak ostatecznego spełnienia i wyzwolenia.

Wspomniane okresy życia ludzkiego posiadają swoje naturalne, potoczne nazwy. Noetyczne spojrzenie bowiem jest właściwe wszystkim ludziom i często wyraża się w zbiorowej mądrości, która dlatego jest trwała i zawsze aktualna, gdyż odpowiada wspólnemu, choć najczęściej nieuświadomionemu, widzeniu. Każdemu z tych okresów można przypisać konkretne ramy czasowe. Jest to jednak zawsze dość ryzykowne, gdyż u różnych ludzi może to przebiegać w różny sposób.